Cánh diều tuổi thơ - tản văn Bùi Hoàng Nam

Tuổi thơ là những tháng ngày hồn nhiên, lặng lẽ và êm đềm. Ai cũng có những ký ức về thời thơ ấu, thời của những ngày “đầu dừa dãi nắng dầm mưa”, và khi tháng ngày mãi miết đi tới, ta quay đầu nhìn lại thì tuổi thơ đã ở sau lưng. Giờ đây, vào những buổi chiều, khi dạo quanh những bãi đất trống quanh nơi tôi đang học, nhìn những cánh diều chao nghiêng, tự dưng trong tôi tràn ngập cảm giác sung sướng, lâng lâng. Những hình ảnh đó đã làm sống dậy bao kỷ niệm tuổi thơ tôi, mặc dù những cánh diều bay lượn trong chiều phố thị không giống với trò của lũ trẻ quê ngày xưa bọn tôi nhưng cũng đã làm tôi khỏi phải khao khát thả mình với những hình ảnh không thật, chập chờn hiện ra rồi lẩn khuất trong những giấc mơ về cánh diều tuổi thơ…

Quê tôi là một vùng quê nghèo, người dân quanh năm bươn chải với ruộng đồng, đổ từng giọt mồ hôi để kiếm miếng ăn, cũng vì thế bọn trẻ chúng tôi không có cơ hội tiếp cận với những trò vui chơi giải trí như các bạn đồng lứa ở thành thị. Nhưng không vì thế mà đám trẻ nhà nghèo như chúng tôi không thể có những giây phút vui chơi bổ ích vào những ngày hè.

Hè, đối với những đứa trẻ nghèo chúng tôi thì chỉ có làm và chơi, không được học văn hóa như ở thành thị. Khi những gốc rạ bắt đầu trơ ra, con nít cả xóm kéo ra giữa đồng quần nhau với trái banh. Những buổi trưa, bọn tôi trầm mình bì bõm dưới dòng nước mát. Có những lúc tiếng khóc, tiếng la, tiếng cười vang cả xóm khi những đứa chơi trốn tìm kiếm không ra tụi bạn sau đống rơm…

Nhưng thú vui mà bọn tôi khắc sâu nhất là thả diều. Khi những đám ruộng phủ xanh mướt một màu, trên những con đê dài vào mỗi buổi chiều bọn trẻ trong xóm đứng đông nghịt, trên tay đứa nào cũng có cuộn dây, với những con diều bằng những tấm nilông với đủ hình dáng, màu sắc được lũ trẻ chúng tôi tự làm. Ấy vậy mà con nào cũng bay cao, bay xa, căng phồng trong gió đến hết cỡ. Mặt đứa nào cũng hớn hở nhìn theo những cánh diều đang lượn bay, có đứa còn nghịch dùng dây của diều mình cưa diều của thằng khác, rồi thách với nhau xem diều ai bay cao, bay xa hơn. Những ước mơ của một thời thơ dại của bay vút theo những cánh diều thơ ngây ấy… 

Những đứa khác không có diều để thả, bọn chúng thường ngồi quanh lại cổ vũ cho những chú diều bay xa nhất. Tất cả bọn trẻ đều ngước nhìn lên nền trời xanh, ánh mắt không chớp nhìn theo những con diều mang hình dáng phụng, đại bàng, công… sặc sỡ của các “nhà tạo mẫu” không chuyên thiết kế. Những cánh diều như tuổi thơ của bọn tôi vậy, tung tăng, hồn nhiên, thích đấy, bay cao đấy rồi lại lượn vèo và đáp ngay đấy, chán ngay đấy. Nhưng có điều khi từng con diều bồng bềnh mỗi lần lên xuống thì bọn tôi lại muốn được bay, được lượn như chúng, được tự do thả mình vào trời xanh mênh mang để gửi với bầu trời bao la những ước mơ đơn sơ, bình dị của bọn trẻ xứ nghèo.

Chơi riết rồi thành quen, cứ chiều nào không được thả diều là lòng tôi thấy nao nao, có cảm tưởng như thiếu cái gì đó. Cũng vì mê diều, thích được hòa mình cùng lũ bạn mà có lần tôi bị ba la, đánh cho một trận vì mê chơi quên cả cơm chiều. Bị đánh, bị ba la là thế, ở lì trong nhà được hai ba hôm rồi chứng nào tật nấy tôi cũng lén tới con đê đầu làng, nơi có lũ bạn, có tiếng cười hồn nhiên cùng những cánh diều tuổi thơ. Có những đêm, ngủ tôi cũng thấy nó bay lượn cả vào giấc mơ. Những hôm trời đứng gió, hai đứa một con, thằng cầm sợi dây, đứa nâng con diều, cả đám cùng chạy. Nhưng diều không gió sao bay cao được. Thế mà lại thấy vui, mồ hôi nhễ nhại, vẫn nhe răng cười.

Thật không gì hơn tuổi thơ, tinh nghịch, bướng bỉnh với đủ trò nhưng cũng đáng yêu biết mấy. Tôi nghĩ, bọn trẻ nhà nghèo được nhiều hơn từ những cánh diều, những buổi chăn trâu, bắt cá… so với bọn trẻ thành thị. Nhưng bây giờ trên con đê làng, mỗi chiều về, những tiếng cười, tiếng nô đùa của bọn trẻ cũng thưa dần. Bọn trẻ ngày xưa giờ mỗi đứa một nơi, có đứa bám trụ lại mà sống với ruộng đồng, có đứa vì cuộc sống mà phải tha hương tìm miếng cơm manh áo. Tôi thường ngồi tư lự trên con đê nhỏ nhìn về hướng xa. Con đê trải dài như một con rắn khổng lồ đang đợi dịp sẽ trở mình như thay vẩy mới bằng những sắc màu sặc sỡ từ những cánh diều tuổi thơ, và … tuổi thơ lại hiện về, tung tăng chạy nhảy.

Giờ đi học xa. Lâu lâu về quê, tôi thường rủ vài thằng bạn thuở ấu thơ thả bộ trên con con đê làng vào những khi trời có gió để hoài niệm. Tôi thấy vui vì quê mình đổi mới, thân đê đã được nhựa hóa, không còn nhiều khoảng trống để cho những cánh diều vút bay nữa mà thay vào đó là những trụ điện liên tiếp mọc lên với hàng tá dây mắc ngang dọc. Ánh đèn điện được thắp sáng và đêm đêm trong khung cảnh yên bình của làng quê, đâu đó vang len lời ru ấm áp của bà mẹ trẻ. Và tôi lại nhớ đến những buổi chiều, những cánh diều lại chập chờn vào những giấc mơ…

Tôi ước gì mình có thể trở về tuổi thơ với những cánh diều, những kỷ niệm ngọt ngào trong sáng. Kí ức đó thật đẹp, thật hồn nhiên và không dễ gì phai mờ trong tôi cũng như lũ trẻ đầu trần, chân đất ngày xưa.

BÙI HOÀNG NAM